تقلیل مفهومی – شیری بی‌ یال و دم

یکی از پدیده‌های آسیب‌زای سازمانی که طی بیست و چند سال با آن مواجه بودم، «تقلیل مفهوم» است.

زمانی که سازمان با مفهوم جدید و احتمالا متعالی مواجه می‌شود، تمایل دارد در یک نمایش درون و برون‌سازمانی (یا هر دو) از آن استفاده کند، اما به دلایلی از جمله فقدان دانش، دشواری استفاده یا سختی بسیار در مسیر انطباق با پیش‌نیازهای به‌کارگیری آن روش یا مفهوم، شروع به «تقلیل مفهوم» و تهی کردن آن روش یا مفهوم از معنا و فلسفه اصلی خود می‌کند.

در این شرایط شیر داستان یا همان روش یا مفهوم داستان ما، به سرعت یال و دم و اشکم خود را از دست می‌دهد و تبدیل به موجودی بی‌خاصیت و گاهی خطرناک و مضر می‌شود، که البته ممکن است مترسک و پوسته آن کماکان برای نمایشی مضحک و توهم زا به کار گرفته شود.

بعد از تقلیل مفهوم، اتفاق‌های دیگری هم محتمل است:

• این مفهوم یا روش، اساسا کارآمد نبود!
• این مفهوم یا روش با شرایط و فرهنگ ما منطبق نیست!
• سازمان ما متعالی‌تر از آن است که ابزارها، مفاهیم و روش‌های عمومی در آن کاربرد داشته باشد!
• سازمان ما ویژگی‌های خاص خود را دارد که هیچ قاعده یا مفهوم بیرونی را نمی‌توان در آن به‌‌کار برد.
• هر مفهوم یا روش جدیدی به واسطه تجربه ناموفق پیشین که به دلایا مختلف از جمله تقلیل مفهومی ایجاد شده‌، ناکارآمد تلقی می‌شود.

از تقلیل مفهومی تحت عنوان میان‌بر، ساده‌سازی و مانند آنها هم یاد می‌شود.

اگر مایل بودید تجارب و برداشت خود را در این زمینه بدون ذکر نام سازمان و افاد و با در نظر گرفتن چارچوب‌ها و اصول حرفه‌ای برایم به نشانی mazdakabaee@gmail.com ارسال کنید تا به نام خود شما منتشر شود.